Phát triển điện mặt trời mái nhà, tăng cường quản lý theo dự thảo Nghị định xử phạt mới
Trong bối cảnh an ninh năng lượng và phát triển bền vững đang là ưu tiên hàng đầu, Bộ Công Thương đang tiến hành lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, một văn bản pháp lý quan trọng dự kiến thay thế cho Nghị định số 134/2013/NĐ-CP và Nghị định số 17/2022/NĐ-CP của Chính phủ.
Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về năng lượng trên địa bàn, Sở Công Thương Hà Tĩnh nhận định, điểm đáng chú ý nhất của dự thảo lần này là việc lần đầu tiên đưa vào các biện pháp chế tài, xử phạt đối với các hành vi vi phạm trong hoạt động phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời.
Hà Tĩnh được đánh giá là một trong những địa phương có tiềm năng rất lớn về phát triển điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN). Giai đoạn trước năm 2020, tỉnh đã thu hút mạnh mẽ đầu tư vào lĩnh vực này, với trên 437 tổ chức, cá nhân tham gia lắp đặt, đạt tổng công suất 140MWp. Các hệ thống này đã phát huy hiệu quả rõ rệt, mỗi năm cung cấp cho lưới điện sản lượng ước tính 137 triệu kWh, góp phần đáng kể vào việc tiết kiệm năng lượng, giảm tải cho lưới điện quốc gia, nhất là trong các tháng mùa hè nắng nóng cao điểm.
Từ năm 2021 đến nay, dù chính sách giá FIT kết thúc, toàn tỉnh vẫn tiếp tục có thêm khoảng 17MWp ĐMTMN được lắp đặt theo hình thức tự sản xuất, tự tiêu thụ, cho thấy nhu cầu sử dụng năng lượng sạch của người dân và doanh nghiệp là rất thực tế.
Hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ lắp đặt tại nhà máy bia nghệ Tĩnh có công suất 02MWp.
Để đảm bảo sự phát triển lành mạnh, an toàn và đúng quy hoạch của thị trường năng lượng tái tạo, dự thảo Nghị định mới đã siết chặt các quy định. Cụ thể, dự thảo nhấn mạnh các biện pháp xử lý vi phạm trong lắp đặt ĐMTMN. Đáng chú ý, đối với các hệ thống ĐMTMN tự sản tự tiêu có công suất từ 100kW trở lên, các hành vi vi phạm như không thông báo, không đăng ký, hoặc thực hiện không đúng nội dung đăng ký... có thể bị phạt tiền lên đến 20 triệu đồng. Đối với các hệ thống nhỏ hơn (dưới 100kW), dự thảo cũng quy định các mức phạt từ cảnh cáo đến phạt tiền từ 500.000 đồng đến 03 triệu đồng nếu tái phạm. Các trường hợp vi phạm nghiêm trọng có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc tháo dỡ công trình.
Theo Quyết định số 1509/QĐ-BCT ngày 30/5/2025 của Bộ Công Thương về việc ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, tỉnh Hà Tĩnh được phân bổ chỉ tiêu phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu (ĐMTMN) rất lớn, đạt hơn 370 MW. Việc triển khai thành công chỉ tiêu này sẽ là đóng góp quan trọng vào việc thực hiện Mục tiêu quốc gia được nêu trong Quy hoạch điện VIII (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023), đó là phấn đấu đến năm 2030, có 50% mái nhà của các cơ quan, công sở và nhà ở của người dân được lắp đặt hệ thống ĐMTMN tự sản, tự tiêu.
Trong thời gian tới, Sở Công Thương Hà Tĩnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, xúc tiến và đặc biệt là hướng dẫn chi tiết, rõ ràng để người dân, doanh nghiệp trên địa bàn đầu tư phát triển ĐMTMN đúng quy định, an toàn. Việc ban hành khung pháp lý xử phạt rõ ràng sẽ là công cụ quan trọng giúp cơ quan quản lý nhà nước chấn chỉnh các hoạt động tự phát, đảm bảo an toàn hệ thống điện và phát huy tối đa tiềm năng năng lượng sạch của địa phương.
Lê Sỹ Đình - Quản lý năng lượng
